Translate

poniedziałek, 7 kwietnia 2025

CYFRA 4 W TRZYLATKACH

 

Czy można wprowadzić cyfrę 4 u trzylatków?

Wiek przedszkolny, a zwłaszcza okres trzeciego roku życia, to czas intensywnego rozwoju poznawczego, emocjonalnego i sensoryczno-motorycznego dziecka. Trzylatki poznają świat poprzez zmysły, ruch, rytm oraz bezpośrednie działanie. Choć ich myślenie jest jeszcze konkretne i oparte głównie na doświadczeniu „tu i teraz”, to właśnie ten etap stanowi doskonałą okazję do budowania fundamentów pojęć matematycznych – w tym rozumienia liczby i ilości.

Wprowadzenie cyfry 4 u trzylatków nie polega na formalnym nauczaniu matematyki, lecz na stworzeniu warunków do naturalnego odkrywania liczby cztery w otaczającym świecie. Dzieci w tym wieku chętnie liczą przedmioty, powtarzają rytmy, grupują elementy i reagują na powtarzalność. Odpowiednio zaprojektowana zabawa, oparta na ruchu, działaniu, rytmie i doświadczaniu, pozwala im intuicyjnie rozumieć sens liczenia i przypisywać wartość liczbie.

Cyfra 4 może stać się dla trzylatka nie tylko znakiem graficznym, ale także źródłem ciekawych odkryć: cztery koła w aucie, cztery nogi stołu, cztery misie, cztery podskoki. Przez zabawę, dotyk, rysunek i muzykę dziecko oswaja się z tym pojęciem, rozwijając jednocześnie percepcję wzrokową, słuchową i koordynację ruchową.

Wprowadzenie cyfry 4 u trzylatków jest możliwe, o ile odbywa się w sposób dostosowany do ich etapu rozwoju, bez presji i oceniania, w atmosferze radości i ciekawości. To nie nauka, lecz wspólne odkrywanie liczby cztery – z zachwytem, śmiechem i dziecięcą uważnością.                                                                             

Przewodnik dla nauczyciela. Wprowadzenie cyfry 4 u trzylatków

Cel ogólny:

Wprowadzenie i utrwalenie pojęcia cyfry 4 poprzez zabawę, działanie i doświadczanie, z uwzględnieniem potrzeb rozwojowych dzieci trzyletnich.

Etapy i propozycje działań:

1. Aktywacja i zaciekawienie – "Cztery skarby"

  • Cel: Rozbudzenie ciekawości dzieci, wprowadzenie w tematykę poprzez eksplorację.

  • Przebieg:

    • Przygotuj tajemnicze pudełko z czterema przedmiotami (np. 4 kamyki, 4 liście, 4 kredki, 4 piłeczki).

    • Dzieci kolejno wyciągają przedmioty i wspólnie liczycie: „Jeden, dwa, trzy, cztery!”.

    • Pytania pomocnicze: Ile ich jest? Czy widzicie jakąś wspólną liczbę?

2. Doświadczenie – multisensoryczne poznanie cyfry 4

  • Cel: Zintegrowanie obrazu cyfry 4 z różnymi zmysłami.

  • Propozycje:

    • Dotyk: Rysowanie cyfry palcem po kaszy mannie/sztucznej trawie/ziemi.

    • Ruch: Ułożenie cyfry 4 z patyczków lub sznurka na dywanie, przejście po niej.

    • Wzrok: Pokazanie wzoru cyfry na dużym kartonie (najpierw sam kształt, potem z cyfrą).

    • Słuch: Rytmiczne klaskanie/stukanie – 4 razy, w różnych tempach.

    • Mowa: Powtarzanie rymowanki:
      Czwórka to krzesełko z oparciem małym,
      stoi jak strażnik w miejscu stałym.

3. Zabawa tematyczna – "Czwórkowe królestwo"

  • Cel: Przełożenie poznanej liczby na realny świat dzieci.

  • Scenariusz zabawy:

    • Wymyśl krainę, gdzie wszystko występuje w czwórkach: 4 krzesełka, 4 misie, 4 drzewa, 4 kroki.

    • Zadaniem dzieci jest odszukać w sali lub na obrazkach przedmioty, które występują po 4.

    • Można stworzyć makietę lub rysunek krainy „Czwórek”.

4. Praca ręczna – kreatywność i utrwalenie

  • Cel: Rozwijanie motoryki małej i utrwalanie kształtu cyfry 4.

  • Propozycje:

    • Wyklejanie cyfry 4 plasteliną/kaszą/makulaturą.

    • Malowanie cyfr palcami lub gąbkami.

    • Stemplowanie 4 pieczątkami na kartce – liczenie i tworzenie rytmów.

5. Ruch i zabawa – matematyka w ciele

  • Cel: Połączenie ruchu z liczeniem i rytmem.

  • Zabawy:

    • „Skaczemy 4 razy” – do przodu, do tyłu, na jednej nodze.

    • „Dotknij 4 rzeczy, które są czerwone.”

    • „Zbuduj z klocków wieżę z 4 elementów”.

6. Uważność i zakończenie – chwila spokoju z cyfrą 4

  • Cel: Wyciszenie i refleksja.

  • Propozycja:

    • Usiądźcie w kole, zamknijcie oczy i oddychajcie 4 razy, licząc wspólnie.

    • Pytanie na zakończenie: Gdzie dziś widzieliśmy liczbę 4?

Wskazówki metodyczne:

  • Używaj języka prostego i obrazowego.

  • Dostosuj tempo do możliwości grupy.

  • Stosuj pozytywne wzmocnienia i buduj atmosferę radości.

  • Zapewnij swobodę eksploracji – każde dziecko może inaczej odkrywać „swoją czwórkę”.

Materiały pomocnicze:

  • plansza z cyfrą 4

  • elementy do liczenia (naturalne i sztuczne)

  • piasek/kasza do pisania

  • kredki, plastelina, pieczątki

  • nagrania z rytmiczną muzyką

POLECANE KSIĄŻKI

  • 1. Kowalska, Anna. „Pierwsze dni w przedszkolu”. Warszawa: Wydawnictwo ABC, 2020. Książka przeznaczona dla dzieci w wieku przedszkolnym, pomagająca przejść przez pierwsze dni w przedszkolu. Dzięki prostym ilustracjom i tekstowi, dzieci mogą zrozumieć, co je czeka i jak poradzić sobie z nowymi wyzwaniami. Opowiada o emocjach, które mogą towarzyszyć maluchom, takich jak strach przed nowym środowiskiem, tęsknota za rodzicami czy pierwsze przyjaźnie.
  • 2. Nowak, Katarzyna. „Wielka przygoda Małego Misia w przedszkolu”. Kraków: Wydawnictwo Złote Pióro, 2018. Książka opowiada o małym misiu, który po raz pierwszy idzie do przedszkola. Dzieci towarzyszą mu w odkrywaniu nowych rówieśników, nauczycieli oraz codziennych aktywności. Książka jest pełna kolorowych ilustracji, które w sposób angażujący przedstawiają przedszkolne życie. Dzięki tej lekturze dzieci mogą poczuć się pewniej, wiedząc, czego się spodziewać w nowym miejscu.
  • 3. Pietrzyk, Krzysztof. „Tosia idzie do przedszkola”. Poznań: Wydawnictwo Mały Książę, 2019. Historia Tosi, małej dziewczynki, która zaczyna chodzić do przedszkola. Książka opisuje jej codzienne doświadczenia, relacje z innymi dziećmi oraz nauczycielami. Jest to opowieść o adaptacji, oswajaniu się z nowym otoczeniem i odkrywaniu radości z zabawy i nauki w grupie rówieśników. Książka pomaga dzieciom przygotować się do zmian i rozwijać umiejętności społeczne.
  • 4. Wiśniewska, Monika. „Co się dzieje w przedszkolu?”. Łódź: Wydawnictwo Bajka, 2021. Ta książka to przewodnik po życiu przedszkolnym. Dzieci uczą się o tym, jak przebiegają dni w przedszkolu, jakie zajęcia i zabawy je czekają. Książka jest napisana w formie pytań i odpowiedzi, dzięki czemu maluchy mogą angażować się w interakcję z tekstem. Pomaga rozwiać obawy związane z początkiem przedszkolnej edukacji i przygotowuje dzieci na wszelkie zmiany, które z nią wiążą.
  • 5.Zawisza, Marta. „Pierwszy dzień w przedszkolu”. Gdańsk: Wydawnictwo Dziecięce, 2017. Opowieść o dziecku, które po raz pierwszy stawia krok w przedszkolu. Dzięki prostemu językowi, książka jest dostępna dla najmłodszych dzieci. Zawiera ilustracje, które obrazują codzienne życie w przedszkolu – od porannego przyjścia, przez wspólne zabawy, po pożegnanie na koniec dnia. To doskonała lektura dla dzieci, które zaczynają swoją przygodę z przedszkolem, a także dla rodziców, którzy chcą je wesprzeć w adaptacji.