Translate

DIAGNOZA FUNKCJONALNA

Diagnoza funkcjonalna, o której mowa w książce "Diagnoza i wspomaganie rozwoju psychoruchowego dziecka w wieku przedszkolnym" autorstwa Karoliny Skarbek, to podejście do oceny rozwoju dziecka, które koncentruje się na jego zdolnościach, umiejętnościach i możliwościach w różnych aspektach życia, a nie tylko na wykrywaniu ewentualnych deficytów czy zaburzeń.


 

Diagnoza funkcjonalna uwzględnia:

  1. Rozwój emocjonalny – jak dziecko radzi sobie z emocjami, jak reaguje na sytuacje stresowe, jakie ma umiejętności radzenia sobie z emocjami i relacjami z rówieśnikami.
  2. Rozwój poznawczy – zdolność do rozumienia otaczającego świata, logicznego myślenia, rozwiązywania problemów.
  3. Rozwój fizyczny – zdolności motoryczne, zarówno duże, jak i małe (np. koordynacja ruchowa, sprawność manualna).
  4. Rozwój społeczny – jak dziecko odnajduje się w grupie, jakie ma umiejętności współpracy, komunikacji i rozwiązywania konfliktów.
  5. Zdolności adaptacyjne – jak dziecko reaguje na nowe sytuacje, czy potrafi dostosować swoje zachowanie do zmieniających się warunków.

Diagnoza funkcjonalna daje pełniejszy obraz dziecka, uwzględniając nie tylko to, w czym może mieć trudności, ale również w jakich obszarach wykazuje silne strony i potencjał. Jest to szczególnie przydatne w kontekście pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym, ponieważ umożliwia dostosowanie wsparcia do indywidualnych potrzeb i wspomaganie rozwoju w sposób całościowy i zrównoważony.

W książce znajdziesz narzędzia, które pomagają w dokonaniu takiej diagnozy, a także propozycje działań wspierających rozwój dzieci w oparciu o wyniki tej diagnozy.

 

Diagnoza funkcjonalna dziecka w wieku przedszkolnym jest zadaniem, które może być realizowane przez specjalistów, posiadających odpowiednie kwalifikacje i doświadczenie w pracy z dziećmi. W szczególności:

  1. Psychologowie dziecięcy – specjaliści, którzy posiadają wiedzę na temat rozwoju emocjonalnego, poznawczego i społecznego dziecka, mogą przeprowadzać diagnozę funkcjonalną, ponieważ znają metody oceny i rozumieją, jak interpretować wyniki, które wskazują na zdolności, talenty i trudności dziecka.

  2. Pedagodzy przedszkolni – nauczyciele i wychowawcy przedszkolni, którzy pracują z dziećmi na co dzień, mają również kompetencje do prowadzenia diagnozy funkcjonalnej. Ich zadaniem jest obserwacja dziecka w naturalnym środowisku, co pozwala im ocenić jego rozwój w różnych obszarach. Często to pedagodzy są pierwszymi, którzy dostrzegają potrzeby dziecka i kierują je do specjalistów.

  3. Logopedzi – w przypadku dzieci, które mają trudności w mówieniu lub komunikowaniu się, logopeda może przeprowadzić diagnozę funkcjonalną, uwzględniając rozwój mowy i umiejętności komunikacyjnych.

  4. Terapeuci zajęciowi – specjaliści zajmujący się terapią ruchową i wspieraniem rozwoju motorycznego dziecka mogą dokonywać diagnozy w zakresie umiejętności motorycznych i sensorycznych dziecka, oceniając jego sprawność fizyczną i zdolności do angażowania się w codzienne czynności.

  5. Pedagodzy specjalni – jeśli dziecko wykazuje specyficzne trudności rozwojowe, pedagodzy specjalni mogą przeprowadzać diagnozę funkcjonalną, w tym także diagnozę w kontekście ewentualnych trudności w uczeniu się, rozwoju społecznym czy emocjonalnym.

  6. Lekarze (np. pediatrzy, neurologowie) – choć głównie odpowiadają za diagnozę medyczną, lekarze mogą współpracować w ramach diagnozy funkcjonalnej, szczególnie w kontekście oceny rozwoju fizycznego i neurologicznego dziecka.

Podsumowując: Diagnoza funkcjonalna to proces interdyscyplinarny, który wymaga współpracy różnych specjalistów. W zależności od potrzeb dziecka, diagnozy mogą dokonywać psychologowie, pedagodzy, logopedzi, terapeuci zajęciowi, a także lekarze. Ważne jest, by była przeprowadzana w sposób kompleksowy, z uwzględnieniem wszystkich obszarów rozwoju dziecka.

 Jak przeprowadzić diagnozę funkcjonalną?

Przeprowadzanie diagnozy funkcjonalnej dziecka w wieku przedszkolnym to proces wieloaspektowy, który wymaga uwzględnienia różnych obszarów rozwoju dziecka: emocjonalnego, społecznego, poznawczego, motorycznego i adaptacyjnego. Oto kroki, które mogą pomóc w przeprowadzeniu diagnozy funkcjonalnej:

1. Przygotowanie do diagnozy

  • Zbieranie informacji wstępnych: Na początek ważne jest zebranie informacji dotyczących dziecka, w tym jego historii rozwoju, informacji od rodziców, nauczycieli, wychowawców, a także innych specjalistów (np. logopedów, psychologów). Należy zapytać o obserwacje dotyczące rozwoju dziecka, jego zainteresowań, trudności oraz zachowań w różnych sytuacjach.
  • Wybór odpowiednich narzędzi diagnostycznych: W zależności od celów diagnozy, należy wybrać odpowiednie metody i narzędzia (kwestionariusze, arkusze oceny, obserwacje, testy psychologiczne, itp.), które pomogą w ocenie różnych obszarów funkcjonowania dziecka.

2. Obserwacja dziecka

  • Obserwacja w naturalnym środowisku: Najważniejszym narzędziem diagnozy funkcjonalnej jest szczegółowa obserwacja dziecka w różnych sytuacjach, np. podczas zabawy, interakcji z rówieśnikami, w czasie zajęć grupowych czy indywidualnych. Obserwacja pozwala na ocenę umiejętności społecznych, emocjonalnych, motorycznych i poznawczych dziecka.
  • Zbieranie danych o reakcjach i zachowaniach: Należy zapisać, jak dziecko reaguje na różne bodźce, jak współpracuje z innymi dziećmi, czy potrafi radzić sobie z emocjami, jak funkcjonuje w zadaniach wymagających myślenia i rozwiązywania problemów.

3. Wywiad z rodzicami i nauczycielami

  • Rodzice i nauczyciele jako źródło informacji: Wywiady z rodzicami i nauczycielami są kluczowe, ponieważ dostarczają cennych informacji na temat funkcjonowania dziecka w różnych kontekstach – w domu, w przedszkolu, w grupie rówieśniczej, w kontaktach z dorosłymi. Warto zapytać o dotychczasowy rozwój dziecka, obserwowane trudności, zainteresowania i mocne strony.
  • Kwestionariusze i pytania otwarte: Warto wykorzystać kwestionariusze lub przygotowane pytania, które pozwolą uzyskać szczegółowe informacje na temat zachowań dziecka, szczególnie w kontekście emocji, motoryki, komunikacji i adaptacji.

4. Zastosowanie narzędzi diagnostycznych

  • Testy i kwestionariusze: Istnieje wiele narzędzi diagnostycznych, które pozwalają ocenić różne obszary rozwoju dziecka, takich jak testy rozwoju poznawczego, testy językowe, oceny rozwoju motorycznego (np. testy koordynacji, sprawności manualnej), narzędzia do oceny emocji i zachowań społecznych.
  • Skale oceny rozwoju: Należy zastosować odpowiednie skale oceny, takie jak skale oceny rozwoju psychomotorycznego, które mierzą umiejętności dziecka w różnych obszarach.

5. Analiza wyników diagnozy

  • Podsumowanie wyników obserwacji i testów: Zebrane dane należy dokładnie przeanalizować. Ważne jest, by wziąć pod uwagę nie tylko ewentualne trudności dziecka, ale także jego mocne strony, talenty i potencjał. Należy zwrócić uwagę na harmonijność rozwoju w różnych obszarach (np. czy rozwój emocjonalny i społeczny dziecka jest zgodny z jego rozwojem poznawczym i motorycznym).
  • Porównanie z normami rozwojowymi: Ważnym etapem jest porównanie wyników dziecka z normami rozwoju dzieci w jego wieku, co pozwala zidentyfikować ewentualne opóźnienia, trudności lub nadmierny rozwój w poszczególnych obszarach.

6. Opracowanie indywidualnego planu wspomagania rozwoju

  • Wskazówki do pracy z dzieckiem: Na podstawie diagnozy funkcjonalnej tworzy się plan, który określa, jak wspierać dziecko w jego rozwoju. Plan ten może zawierać konkretne działania w zakresie emocji, motoryki, komunikacji czy umiejętności społecznych.
  • Indywidualizacja wsparcia: W oparciu o wyniki diagnozy, można zaplanować indywidualne działania, które będą dostosowane do potrzeb dziecka, takie jak praca w małych grupach, indywidualne ćwiczenia, praca z terapeutą (np. logopedą czy terapeutą zajęciowym).

7. Kontrola postępów

  • Monitorowanie postępów dziecka: Diagnoza funkcjonalna nie jest jednorazowym procesem, lecz procesem, który wymaga regularnego monitorowania i oceny postępów. Obserwowanie, czy wdrożone działania przynoszą efekty, pozwala na modyfikowanie planu i dostosowywanie go do zmieniających się potrzeb dziecka.
  • Współpraca z rodzicami: Regularna współpraca z rodzicami pozwala na wymianę informacji na temat postępów dziecka oraz na dostosowanie planu wspierania jego rozwoju do sytuacji domowej.

Podsumowanie:

Diagnoza funkcjonalna to kompleksowy proces, który ma na celu ocenę rozwoju dziecka w różnych obszarach, z uwzględnieniem jego mocnych stron oraz trudności. Kluczowe etapy to obserwacja dziecka, wywiady z rodzicami i nauczycielami, zastosowanie odpowiednich narzędzi diagnostycznych, analiza wyników oraz opracowanie planu wsparcia. Ważne jest, aby diagnoza była procesem dynamicznym, pozwalającym na elastyczne dostosowywanie działań do zmieniających się potrzeb dziecka.

 Przeprowadzanie diagnozy funkcjonalnej dziecka w wieku przedszkolnym przez nauczyciela wychowania przedszkolnego

Przeprowadzanie diagnozy funkcjonalnej dziecka w wieku przedszkolnym przez nauczyciela wychowania przedszkolnego jest procesem skomplikowanym, który wymaga odpowiedniego podejścia, wykorzystania odpowiednich narzędzi oraz umiejętności w zakresie obserwacji i interpretacji zachowań dziecka. Nauczyciel przedszkolny ma kluczową rolę w rozpoznawaniu mocnych stron i trudności dziecka, a jego obserwacje stanowią podstawę dalszych działań wychowawczo-edukacyjnych. Poniżej przedstawiam, jak nauczyciel wychowania przedszkolnego może przeprowadzić diagnozę funkcjonalną dziecka.

1. Zbieranie informacji wstępnych

Diagnoza funkcjonalna powinna zaczynać się od zgromadzenia podstawowych informacji o dziecku. Nauczyciel wychowania przedszkolnego powinien poznać:

  • Informacje ogólne: Wiek dziecka, sytuacja rodzinna, dotychczasowe doświadczenia wychowawcze i edukacyjne.
  • Zbieranie danych od rodziców: Rozmowy z rodzicami, wypełnianie kwestionariuszy dotyczących rozwoju dziecka, jego zachowań w domu, zainteresowań i trudności. Dzieci w wieku przedszkolnym często prezentują inne zachowania w różnych środowiskach, a rodzice są cennym źródłem informacji o funkcjonowaniu dziecka w warunkach domowych.

2. Obserwacja dziecka w różnych sytuacjach

Obserwacja dziecka jest kluczowym narzędziem diagnozy funkcjonalnej, ponieważ pozwala na uzyskanie informacji o zachowaniach dziecka w różnych kontekstach. Nauczyciel wychowania przedszkolnego powinien:

  • Obserwować dziecko podczas zabawy: Zabawa to naturalny sposób wyrażania siebie przez dziecko i doskonała okazja do obserwacji jego rozwoju emocjonalnego, społecznego, motorycznego oraz poznawczego. Nauczyciel zwraca uwagę na to, jak dziecko angażuje się w różne rodzaje zabaw (indywidualne, w parach, w grupach), jak współpracuje z innymi dziećmi, czy ma trudności z nawiązywaniem kontaktów interpersonalnych.
  • Obserwować dziecko w trakcie wykonywania zadań edukacyjnych: Warto zwrócić uwagę na to, jak dziecko radzi sobie z zadaniami poznawczymi, jak rozwiązuje problemy, czy jest w stanie skupić się na zadaniu oraz czy potrzebuje wsparcia w zadaniach motorycznych (np. rysowanie, malowanie).
  • Obserwacja zachowań emocjonalnych i społecznych: Jak dziecko reaguje w sytuacjach konfliktowych, jak przeżywa frustrację, czy potrafi radzić sobie z emocjami, jak reaguje na nowe sytuacje, jak współpracuje z rówieśnikami.

3. Wykorzystanie narzędzi diagnostycznych

Nauczyciel wychowania przedszkolnego może stosować różne narzędzia, które pomogą w dokonaniu diagnozy funkcjonalnej dziecka. Narzędzia te obejmują:

  • Skale oceny rozwoju dziecka: Nauczyciele mogą wykorzystywać dostępne skale oceny rozwoju, które pomagają w ocenie poziomu rozwoju fizycznego, społecznego, emocjonalnego i poznawczego dziecka. Przykładem mogą być skale oceny rozwoju psychomotorycznego, które pomagają określić, czy dziecko rozwija się w zgodzie z normami wieku, czy wymaga dodatkowego wsparcia w którymś z obszarów.
  • Kwestionariusze: Nauczyciel może stosować kwestionariusze, które zawierają pytania dotyczące zachowań dziecka w różnych sytuacjach, takich jak zachowanie w grupie, reagowanie na zmiany, samodzielność w zadaniach, umiejętności komunikacyjne itp. Kwestionariusze mogą być wypełniane przez nauczyciela, a także przez rodziców.
  • Obserwacja strukturalna: Może obejmować obserwację dziecka w kontekście zaplanowanych, strukturalnych zadań, które pozwalają na ocenę umiejętności wykonania określonych działań, np. układanie klocków, rozwiązywanie prostych zagadek.

4. Analiza wyników obserwacji i narzędzi diagnostycznych

Po przeprowadzeniu obserwacji oraz zbieraniu danych z kwestionariuszy i testów, nauczyciel powinien przeanalizować wyniki w kontekście rozwoju dziecka. Na tym etapie nauczyciel:

  • Porównuje zachowanie dziecka z normami rozwojowymi: Wyniki obserwacji powinny zostać porównane z oczekiwaniami rozwojowymi dla danego wieku. Należy uwzględnić, że każde dziecko rozwija się w swoim tempie, jednak pewne normy mogą wskazywać na obszary wymagające wsparcia.
  • Zidentyfikuje mocne strony dziecka: Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na obszary, w których dziecko osiąga sukcesy, np. w zakresie komunikacji, umiejętności motorycznych, zdolności do pracy w grupie. Może to być pomocne przy planowaniu dalszego wsparcia dziecka.
  • Zidentyfikuje obszary, które wymagają wsparcia: Na podstawie analizy nauczyciel identyfikuje obszary, w których dziecko może mieć trudności (np. problemy z koncentracją, trudności w relacjach społecznych, brak umiejętności radzenia sobie z emocjami) i może zaplanować działania wspierające.

5. Tworzenie planu wsparcia

Na podstawie wyników diagnozy nauczyciel wychowania przedszkolnego tworzy indywidualny plan wspomagania rozwoju dziecka, który zawiera:

  • Działania edukacyjne i wychowawcze: Zajęcia dostosowane do potrzeb dziecka, które umożliwią mu dalszy rozwój w trudnych obszarach, np. zajęcia wspierające rozwój społeczny, emocjonalny, motoryczny, czy poznawczy.
  • Wsparcie rówieśnicze: Nauczyciel może stworzyć sytuacje sprzyjające współpracy z rówieśnikami, np. przez angażowanie dziecka w grupowe projekty, zabawy, w których rozwija się współpraca i umiejętności społeczne.
  • Dodatkowe wsparcie specjalistyczne: Jeśli wyniki diagnozy wskazują na konieczność pracy z dzieckiem w ramach specjalistycznym (np. logopeda, psycholog, terapeuta), nauczyciel powinien skontaktować się z odpowiednimi specjalistami i wprowadzić plan wspierający dziecko na poziomie indywidualnym.

6. Monitoring postępów

Diagnoza funkcjonalna nie kończy się na jednym etapie. Nauczyciel wychowania przedszkolnego powinien regularnie monitorować postępy dziecka, np. przez:

  • Kontrolowanie efektywności wprowadzonych działań: Obserwacja, czy dziecko poprawia swoje umiejętności w odpowiednich obszarach (np. poprawa współpracy z rówieśnikami, zwiększenie koncentracji w trakcie zajęć).
  • Rozmowy z rodzicami i innymi specjalistami: Regularne spotkania z rodzicami oraz konsultacje z innymi specjalistami pozwalają na bieżąco analizować postępy dziecka i dostosowywać działania.

Podsumowanie

Przeprowadzanie diagnozy funkcjonalnej dziecka w wieku przedszkolnym przez nauczyciela wychowania przedszkolnego jest procesem dynamicznym i złożonym. Wymaga on odpowiedniej wiedzy z zakresu psychologii, pedagogiki, a także umiejętności obserwacji i analizy zachowań dziecka. Ważne jest, aby diagnoza była kompleksowa, uwzględniała wszystkie obszary funkcjonowania dziecka oraz skutkowała konkretnym planem wsparcia i działań, które pozwolą dziecku rozwijać się w pełni.

 Nauczyciel wychowania przedszkolnego a diagnoza funkcjonalna

Nauczyciel wychowania przedszkolnego, przeprowadzając diagnozę funkcjonalną, ma kluczową rolę w obserwacji i wspieraniu rozwoju dziecka w jego codziennym funkcjonowaniu w przedszkolu. W ramach tego procesu nauczyciel może wykonać pewne zadania, jednak nie ma uprawnień do przeprowadzania diagnoz specjalistycznych, które wymagają wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki specjalnej czy terapii. Oto szczegóły, co może, a czego nie może robić nauczyciel przedszkolny w ramach diagnozy funkcjonalnej:

Co nauczyciel wychowania przedszkolnego może robić w diagnozie funkcjonalnej?

  1. Obserwacja dziecka: Nauczyciel wychowania przedszkolnego jest odpowiedzialny za regularną obserwację dziecka w różnych sytuacjach: podczas zabawy, w grupie, w trakcie realizowania zadań edukacyjnych i w interakcjach z rówieśnikami. Obserwacja dostarcza cennych informacji o tym, jak dziecko funkcjonuje w środowisku przedszkolnym, jakie ma mocne strony i w jakich obszarach wymaga wsparcia.

  2. Zbieranie informacji od rodziców: Nauczyciel może prowadzić rozmowy z rodzicami, aby dowiedzieć się więcej o dziecku – o jego funkcjonowaniu w domu, zachowaniach, nawykach, trudnościach, ale także mocnych stronach. Może również poprosić rodziców o wypełnienie kwestionariuszy dotyczących rozwoju dziecka w różnych sferach.

  3. Stosowanie narzędzi diagnostycznych: Nauczyciel przedszkolny może wykorzystywać proste narzędzia diagnostyczne, takie jak skale oceny rozwoju dziecka, kwestionariusze, tabele obserwacji, które pomagają w ocenie rozwoju dziecka w zakresie motorycznym, społecznym, emocjonalnym czy poznawczym.

  4. Tworzenie planu wspierania rozwoju dziecka: Na podstawie wyników obserwacji nauczyciel może opracować indywidualny plan wspierania rozwoju dziecka. Plan ten będzie obejmował działania edukacyjne i wychowawcze, które będą dostosowane do potrzeb dziecka i jego tempa rozwoju.

  5. Monitorowanie postępów dziecka: Nauczyciel jest odpowiedzialny za regularne monitorowanie postępów dziecka w różnych obszarach rozwoju oraz za modyfikowanie działań wspierających, jeśli będzie to konieczne. Może to obejmować dalszą obserwację, rozmowy z rodzicami oraz współpracę z innymi nauczycielami.

  6. Współpraca ze specjalistami: Chociaż nauczyciel przedszkolny nie ma uprawnień do przeprowadzania pełnej diagnozy specjalistycznej, ma prawo i obowiązek skontaktowania się z odpowiednimi specjalistami, jeśli obserwacje wskazują na trudności dziecka w zakresie rozwoju. Może to obejmować konsultacje z logopedą, psychologiem, terapeutą zajęciowym, pedagogiem specjalnym lub innymi profesjonalistami. Współpraca ta jest istotna, aby określić, czy dziecko wymaga dalszej diagnozy, wsparcia terapeutycznego lub specjalistycznego.

Czego nauczyciel wychowania przedszkolnego nie może robić w diagnozie funkcjonalnej?

  1. Stawianie diagnozy psychologicznej lub medycznej: Nauczyciel wychowania przedszkolnego nie ma uprawnień do stawiania diagnoz psychologicznych, medycznych ani żadnych innych diagnoz, które wymagają specjalistycznej wiedzy. Diagnoza funkcjonalna przeprowadzona przez nauczyciela ma charakter obserwacyjny i ogólny, natomiast bardziej szczegółowa diagnoza, np. diagnoza zaburzeń rozwojowych czy psychicznych, musi być przeprowadzona przez wykwalifikowanych specjalistów (np. psychologa, psychiatry, pedagoga specjalnego).

  2. Prowadzenie terapii specjalistycznej: Nauczyciel przedszkolny nie może prowadzić terapii specjalistycznej, takiej jak terapia logopedyczna, psychoterapia czy terapia pedagogiczna. Jego rola polega na dostosowaniu działań wspierających do potrzeb dziecka, ale sama terapia musi być realizowana przez odpowiednich specjalistów.

  3. Ustalanie diagnozy medycznej lub podejmowanie decyzji o leczeniu: Nauczyciel przedszkolny nie może podejmować decyzji dotyczących leczenia dziecka ani zalecać konkretnych interwencji medycznych. Jeśli diagnoza funkcjonalna wskazuje na konieczność dalszych działań, nauczyciel powinien skontaktować się z odpowiednimi specjalistami (np. lekarzem, psychologiem), którzy będą w stanie podjąć dalsze kroki w zakresie diagnozy i leczenia.

  4. Dokonywanie ocen emocjonalnych lub intelektualnych bez pomocy specjalistów: Choć nauczyciel przedszkolny może zauważyć pewne trudności emocjonalne dziecka, to ocena stanu emocjonalnego lub intelektualnego dziecka w zakresie zaburzeń wymaga współpracy ze specjalistami. Diagnoza taka powinna obejmować badania psychologiczne, które pomogą dokładnie określić stan dziecka.

Podsumowanie

Nauczyciel wychowania przedszkolnego odgrywa kluczową rolę w diagnozie funkcjonalnej dziecka w przedszkolu. Może on przeprowadzać obserwacje, zbierać informacje od rodziców i korzystać z dostępnych narzędzi diagnostycznych, ale nie ma uprawnień do stawiania diagnoz specjalistycznych. Jego zadaniem jest wykrycie ewentualnych trudności rozwojowych i kierowanie dziecka do odpowiednich specjalistów w przypadku potrzeby. Ważna jest współpraca nauczyciela z psychologami, logopedami, terapeutami i innymi specjalistami, którzy pomogą określić dalsze kroki i interwencje w przypadku potrzeby.

 Tworzenie planu wspierania rozwoju dziecka po przeprowadzeniu diagnozy funkcjonalnej

Tworzenie planu wspierania rozwoju dziecka po przeprowadzeniu diagnozy funkcjonalnej przez nauczyciela wychowania przedszkolnego jest kluczowym elementem, który pozwala na dostosowanie działań edukacyjnych i wychowawczych do indywidualnych potrzeb dziecka. Plan taki powinien być oparty na wynikach diagnozy, uwzględniać mocne strony dziecka, a także obszary, które wymagają wsparcia. Oto przykłady planów wspierania rozwoju dziecka w przedszkolu, które mogą być opracowane przez nauczyciela po diagnozie funkcjonalnej:

1. Plan wspierania rozwoju dziecka z trudnościami w zakresie mowy

Diagnoza: Dziecko ma trudności w artykulacji dźwięków, co utrudnia porozumiewanie się z rówieśnikami i nauczycielami.

Plan wspierania rozwoju:

  • Cele:

    • Poprawa wymowy trudnych dźwięków.
    • Zwiększenie pewności siebie dziecka w komunikacji.
    • Ułatwienie dziecku nawiązywania relacji z rówieśnikami poprzez poprawę rozumienia i stosowania języka.
  • Działania:

    • Codzienne ćwiczenia artykulacyjne w formie zabaw dźwiękonaśladowczych.
    • Współpraca z logopedą w celu opracowania indywidualnych ćwiczeń do realizacji w przedszkolu.
    • Stosowanie gier i zabaw, które angażują dziecko w aktywność werbalną (np. zagadki, rymowanki).
    • Używanie obrazków lub książeczek do wspierania rozwoju słownictwa.
  • Monitorowanie postępów:

    • Regularne obserwacje wymowy dziecka.
    • Wspólna ocena postępów z logopedą.
    • Zbieranie informacji zwrotnej od rodziców na temat postępów w domu.

2. Plan wspierania rozwoju dziecka z trudnościami w zakresie zachowań społecznych

Diagnoza: Dziecko ma trudności w nawiązywaniu relacji z rówieśnikami, często izoluje się w grupie i ma problemy z dzieleniem się zabawkami.

Plan wspierania rozwoju:

  • Cele:

    • Poprawa umiejętności współpracy i dzielenia się z innymi dziećmi.
    • Rozwój umiejętności rozwiązywania konfliktów.
    • Zwiększenie pewności siebie w interakcjach społecznych.
  • Działania:

    • Organizowanie zajęć, które wymagają współpracy w grupie (np. gry zespołowe, prace w parach).
    • Wprowadzenie zajęć w formie zabaw, które rozwijają empatię, takich jak zabawy w "role-playing" (odgrywanie ról).
    • Rozmowy o emocjach i potrzebach innych dzieci, np. za pomocą książeczek o emocjach.
    • Współpraca z psychologiem przedszkolnym w celu wsparcia w rozwiązywaniu trudności emocjonalnych dziecka.
  • Monitorowanie postępów:

    • Obserwowanie, jak dziecko radzi sobie w interakcjach z rówieśnikami.
    • Udzielanie feedbacku dziecku i jego rodzicom na temat zachowań w grupie.
    • Konsultacje z rodzicami w celu ustalenia, czy dziecko wdraża umiejętności społeczne także w domu.

3. Plan wspierania rozwoju dziecka z opóźnieniem motorycznym

Diagnoza: Dziecko wykazuje opóźnienie w rozwoju motoryki dużej (np. trudności w bieganiu, skakaniu, łapaniu piłki) oraz motoryki małej (np. trudności w rysowaniu, manipulowaniu drobnymi przedmiotami).

Plan wspierania rozwoju:

  • Cele:

    • Zwiększenie sprawności ruchowej dziecka.
    • Rozwój umiejętności manualnych (np. pisanie, rysowanie).
    • Zwiększenie koordynacji ruchowej.
  • Działania:

    • Codzienne ćwiczenia w formie zabaw ruchowych, które angażują różne partie ciała (np. bieganie, skakanie przez przeszkody).
    • Organizowanie zajęć z zakresu grafomotoryki, np. rysowanie, kolorowanie, wycinanie, co poprawia zdolności manualne.
    • Współpraca z terapeutą zajęciowym w celu dostosowania ćwiczeń indywidualnych.
    • Zabawy z użyciem piłek, rzucanie do celu, chwytanie piłki, które poprawiają koordynację ręka-oko.
  • Monitorowanie postępów:

    • Regularne ocenianie postępów w sprawności motorycznej dziecka.
    • Obserwacja na zajęciach fizycznych oraz w codziennych zabawach ruchowych.
    • Dalsze konsultacje z terapeutą zajęciowym w celu oceny skuteczności działań.

4. Plan wspierania rozwoju dziecka z trudnościami w koncentracji i uwadze

Diagnoza: Dziecko ma problemy z utrzymaniem uwagi na zadaniach, łatwo się rozprasza, ma trudności w koncentracji na dłużej.

Plan wspierania rozwoju:

  • Cele:

    • Zwiększenie zdolności koncentracji i uwagi.
    • Rozwój umiejętności koncentracji na zadaniach o różnym stopniu trudności.
    • Zwiększenie efektywności w wykonywaniu zadań.
  • Działania:

    • Podział zadań na mniejsze etapy, by dziecko mogło je wykonać krok po kroku.
    • Korzystanie z gier edukacyjnych, które wymagają koncentracji i zapamiętywania (np. gry pamięciowe).
    • Regularne wprowadzenie krótkich przerw na zabawy ruchowe, które pomagają dziecku w koncentracji.
    • Rozwój umiejętności zarządzania czasem poprzez naukę organizowania dnia (np. stosowanie planszy z zadaniami).
  • Monitorowanie postępów:

    • Obserwowanie, czy dziecko poprawia swoją zdolność koncentracji w różnych sytuacjach edukacyjnych.
    • Konsultacje z rodzicami na temat koncentracji dziecka w domu.
    • Ocena, czy dziecko jest w stanie dłużej utrzymać uwagę podczas zajęć.

Podsumowanie

Tworzenie planu wspierania rozwoju dziecka po przeprowadzonej diagnozie funkcjonalnej wymaga indywidualnego podejścia, które uwzględnia wyniki diagnozy, cele rozwojowe oraz odpowiednie działania wspierające. Plan ten powinien być elastyczny i dostosowywany do postępów dziecka, a także powinien obejmować współpracę z rodzicami oraz specjalistami, gdy zachodzi taka potrzeba.

 

POLECANE KSIĄŻKI

  • 1. Kowalska, Anna. „Pierwsze dni w przedszkolu”. Warszawa: Wydawnictwo ABC, 2020. Książka przeznaczona dla dzieci w wieku przedszkolnym, pomagająca przejść przez pierwsze dni w przedszkolu. Dzięki prostym ilustracjom i tekstowi, dzieci mogą zrozumieć, co je czeka i jak poradzić sobie z nowymi wyzwaniami. Opowiada o emocjach, które mogą towarzyszyć maluchom, takich jak strach przed nowym środowiskiem, tęsknota za rodzicami czy pierwsze przyjaźnie.
  • 2. Nowak, Katarzyna. „Wielka przygoda Małego Misia w przedszkolu”. Kraków: Wydawnictwo Złote Pióro, 2018. Książka opowiada o małym misiu, który po raz pierwszy idzie do przedszkola. Dzieci towarzyszą mu w odkrywaniu nowych rówieśników, nauczycieli oraz codziennych aktywności. Książka jest pełna kolorowych ilustracji, które w sposób angażujący przedstawiają przedszkolne życie. Dzięki tej lekturze dzieci mogą poczuć się pewniej, wiedząc, czego się spodziewać w nowym miejscu.
  • 3. Pietrzyk, Krzysztof. „Tosia idzie do przedszkola”. Poznań: Wydawnictwo Mały Książę, 2019. Historia Tosi, małej dziewczynki, która zaczyna chodzić do przedszkola. Książka opisuje jej codzienne doświadczenia, relacje z innymi dziećmi oraz nauczycielami. Jest to opowieść o adaptacji, oswajaniu się z nowym otoczeniem i odkrywaniu radości z zabawy i nauki w grupie rówieśników. Książka pomaga dzieciom przygotować się do zmian i rozwijać umiejętności społeczne.
  • 4. Wiśniewska, Monika. „Co się dzieje w przedszkolu?”. Łódź: Wydawnictwo Bajka, 2021. Ta książka to przewodnik po życiu przedszkolnym. Dzieci uczą się o tym, jak przebiegają dni w przedszkolu, jakie zajęcia i zabawy je czekają. Książka jest napisana w formie pytań i odpowiedzi, dzięki czemu maluchy mogą angażować się w interakcję z tekstem. Pomaga rozwiać obawy związane z początkiem przedszkolnej edukacji i przygotowuje dzieci na wszelkie zmiany, które z nią wiążą.
  • 5.Zawisza, Marta. „Pierwszy dzień w przedszkolu”. Gdańsk: Wydawnictwo Dziecięce, 2017. Opowieść o dziecku, które po raz pierwszy stawia krok w przedszkolu. Dzięki prostemu językowi, książka jest dostępna dla najmłodszych dzieci. Zawiera ilustracje, które obrazują codzienne życie w przedszkolu – od porannego przyjścia, przez wspólne zabawy, po pożegnanie na koniec dnia. To doskonała lektura dla dzieci, które zaczynają swoją przygodę z przedszkolem, a także dla rodziców, którzy chcą je wesprzeć w adaptacji.